معرفی بقعه متبرکه
امامزاده زین العابدین (ع)شهر سنخواست
یکی از جاذبه های فرهنگ اسلامی که از جنبه های مختلف تاریخی ومذهبی آن نمی توان چشم پوشید، اماکن مذهبی به ویژه «امامزادگان و بقاع متبرکه» است، گرایش سریع مردم سرزمین کهن و متمدن ایران به دین اسلام و علاقه روز افزون مردم به پیامبر اعظم(ص) و خاندان مطهر آن حضرت بویژه سخنان محبت آمیزایشان درباره سلمان فارسی و مردمان ایران زمین ،موجب راه یابی اصول ومعارف این آیین الهی در گوشه و کنار این سرزمین و آغازگر پیوندی ناگسستی در قالب پیروی از اهل بیت(ع) گردید.
در این رهگذر هزاران نفر از فرزندان، نوادگان و سلسله سادات از مهبط وحی رهسپار سرزمین پهناور ایران شدند وبنا به شرایط ویژه آن، زمینه برای تبلیغ و ترویج فرهنگ ناب اسلام و معارف قرآن کریم بسیار مساعد بود. به نحوی که گسترش آگاهی و بینش مردم پایه های حکومت های خودکامه و ستمگر موجود را متزلزل کرد و حکومت ها را بر آن داشت تا به تعقیب امامزادگان پرداخته و در هر فرصت و هر نقطه ای آنها را به شهادت برسانند.پس از گذشت اندک زمانی مرقد مطهر هر یک از این بزرگان و یادگاران پیامبر اعظم (ص) وائمه اطهار(ع)زیارتگاهی برای شیفتگان و ارادتمندان به این خاندان گردید که با ایجاد بقعه و بارگاه، محلی امن و پناهگاهی بزرگ برای مشتاقان و حاجتمندان شد.
• در فاصله 50 کیلومتری شمال شرق شهرستان جاجرم شاهد یکی از این بناهای مقدس هستیم که از جنبه مذهبی و همچنین تاریخی ارزش بسیاری دارد و مانند نگینی در مرکز شهر مذهبی سنخواست می درخشد.
از نظر مردم شناسی تاریخی و تبارشناسی (علم النسب Genealogy) شخص مدفون در این بقعه متبرکه «سیدزین العابدین (ع)» از نوادگان حضرت امام موسی بن جعفر(ع) می باشد.
که دراعتقاد مردم منطقه بویژه مردم سنخواست دارای قداستی والا وشأنی ممتاز می باشد ومردم برای کسب درجات معنوی نذورات فراوانی براین بقعه متبرکه نموده اند.
از نکاتی که نمی توان از ذکر آن غافل ماند، ارادت خاص و نیت بلند افراد نیک اندیش در سده های اخیرمی باشد که از آن جمله می توان به موقوفات زیادی اشاره کرد که بر این بقعه متبرکه وقف گردیده است . به طوری که در اطراف این بقعه مدارس،مغازه ها و برخی ادارات دولتی ازعرصه و اعیان این موقوفات بهره مند شده و درآمد حاصله از منفعت موقوفات سرمایه ای مادی ومعنوی جهت عمران،آبادانی و برپایی امورات مذهبی شهر سنخواست بوده است.
هر چند اطلاعات دقیقی از پیشینه تاریخی ای بنا به صورت مستند در دست نیست، ولی با قراین موجود و با کشف پنج لوح سنگی در اطراف بقعه، ساخت اولیه این بنا به دوره صفویه مربوط می شود.
این بنا با پلان مربع شکل و مساحت 45 متر مربع با خشت خام ساخته شده و دارای 4 ایوان است که تنها یک ایوان آن هم اکنون مورد استفاده قرار می گیرد و درب اصلی که ورودی بنانیز می باشد در ضلع جنوبی و در مسیر خیابان اصلی قرار گرفته است.
تزئینات داخلی بنا بسیار ساده و شامل طاقچه هایی کوچک درچهارضلع دیواره هامی باشد. ارتفاع بنا تازیر گنبد7/5 متر و فضای داخلی بنا 6/5×6/5 متر و پهنای دیوارها یک متر عرض دارد.
از قدیم الایام صندوق چوبی به ابعاد 1/80×1/20 سانتی متر با ارتفاع یک متر بر بالای قبر مطهر نصب و روی آن با پارچه نفیس سبز رنگی پوشیده شده بود و درطی سال های اخیر جهت حفاظت از صندوق چوبی و نگهداری نذورات ضریحی آلومینیومی با پوشش شیشه ای نیزبه ابعاد 2/5×1/5 متر به ارتفاع 1/20 متر، پیرامون آن نصب شده بود. که با سفارش ضریحی طلاکاری شده به مبلغ 400میلیون ریال در سال 93 جلوه ی و زیبایی خاصی به این بقعه متبرکه بخشیده است.
کاشی های فیروزه ای رنگ نصب شده بر گنبد، نیز زیبایی خاصی به این بنا افزوده است.
کاشی کاری گنبد، مرمت و بازسازی داخلی و کف بنا با حفظ اصول سنتی آن و همت هیئت امنا آستانه مبارکه و اداره کل اوقاف و امور خیریه خراسان شمالی درسال 1381 انجام گرفت و در سالهای اخیر نیز همکاری ها ادامه داشته است و پیرو تعامل و همکاری سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی طرح جامع عمرانی حرم مطهر ، واحداث شبستان شهدا از جمله اقداماتی است که درسال جاری درحال پیگیری واجرا می باشد. این بنا به شماره ثبت 18743 در تاریخ 1385/12/28 در فهرست آثار ملی در آمده است. بنای مذکورضمن حفظ جاذبه های اصیل وسنتی خودوجایگاهی که در اعتقادوباورهای دینی اهالی دارد در شرایط کنونی پاسخگوی نیازهای اجتماعی مردم نبوده و با کمبود فضای ساختمانی و رفاهی آن شاهد مشکلات عدیده ای برای حضور با شکوه مردم در مراسمات مختتلف مذهبی هستیم.امید است با برنامه ریزی های صحیح و متناسب با جمعیت شهری سنخواست و موقعیت ممتاز آن در منطقه شاهد تحولات چشم گیری در این بقعه متبرکه باشیم. حسین اربابی 1394/03/20
